در واقع لیکاپون نام تجاری لیکا بوده که در حیطه کشاورزی و زراعت به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. واژه لیکا مخفف کلمه light expanded aggregate به معنای دانه رس سبک منبسط شده است. لیکا در فارسی به سبک دانه صنعتی نیز شناخته میشود. خاک لیکا در کشاورزی دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که توانستهاند به عنوان جایگزین خاک از آن استفاده کنند. در این مقاله سعی میکنیم مزایای لیکا، انواع لیکا، نحوه مصرف و روش های کشت در لیکا را مورد بررسی قرار دهیم.
لیکاپون چیست؟
لیکاپون یا لیکا یا پوکه باغبانی نوعی خاک رس منبسط شده است. این نوع خاک در کورههای چرخان تولید میشود که دمای آن به ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد میرسد و طی پروتکلهای خاصی، لیکا به دست میآید. دانههای لیکا دارای سطح زبری با خلل و فرج ریزی است که آب و مواد غذایی را در خود نگه میدارد و به تنهایی هیچ گونه مواد غذایی در پوکه باغبانی وجود ندارد.
همانطور که از نام لیکاپون مشخص است بیشتر به عنوان پوکه صنعتی شناخته میشده که این روزها در زمینه کشاورزی، زراعت، ساختمان وغیره کاربرد فراوان دارد.
نحوه استفاده از لیکاپون
همانطور که میدانید استفاده از لیکا به تنهایی بستر مناسبی برای گیاهان نخواهد بود. پوکههای باغبانی در صورتی میتوانند بهترین بستر برای گیاهان باشند که با خاک و کود شیمیایی یا ترکیبی از آن مخلوط شوند. برای استفاده از لیکا باید نکاتی را مد نظر قرار دهید:
- بهتر است قبل از استفاده از لیکا آن را با آب ولرم بشویید تا گرد و غبار آن شسته شود.
- پوکه را به مدت ۶ تا ۲۴ ساعت در آب قرار دهید. احتمال دارد لیکا خریداری شده در آب شناور باشد که این موضوع طبیعی است و با خیساندن در آب این مشکل برطرف خواهد شد.
- در زمان کشت گیاه در لیکا ریشه را به خوبی تمیز کنید.
- در ظرف مورد نظر ۳ الی ۴ سانتی متر از لیکاپون استفاده کنید.
- برای اینکه قارچ به گیاهتان صدمه نزند، لایه بالایی را از پوکه خشک شده استفاده کنید.
- فقط در هفته اول برای آبیاری گیاه از آب استفاده کنید و در دفعات بعد از کودهای مخصوص لیکا میتوانید کمک بگیرید.
مزایای استفاده از لیکاپون چیست؟
خاک لیکاپون به خاطر ویژگیهای منحصر به فردی که دارد در پرورش گل و کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. از مزایای لیکا در کشاورزی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ذخیره کننده آب
لیکا به خاطر داشتن سوراخهای ریز همانند یک اسفنج عمل میکند و میتواند ۱۸ درصد رطوبت را درون خود ذخیره کند تا در هنگام نیاز مورد استفاده گیاهان قرار گیرد. همچنین به سبب اینکه جاذب آب است دیگر نیازی به زیر گلدانی در گلدانهای آپارتمانی ندارید.
- تهویه ریشه
ساختار متخلخل دانههای لیکا موجب میشود که تهویه خوبی در اطراف ریشه انجام شود. تهویه مناسب ریشه در شادابی گیاهان نقش بسزایی دارد.
- زیبایی
شکل ظاهری لیکا و دانهبندی متفاوتی که دارد باعث میشود ظاهر زیباتری داشته باشد و موقع آبیاری ثبات ساختمانی دارد و متلاشی و تجزیه نخواهد شد.
- مقاوم در برابر آفات
یکی از مزیتهای مهمی که دانههای لیکا دارند این است که بدون نگرانی از وجود آفات و حشرات میتوانید از این محصول برای کشت گیاهان استفاده کنید؛ زیرا خاک لیکا به خاطر قرارگیری در معرض حرارت بالا و داشتن غشای پیرامونی خود، محیط مناسبی برای لانه گزینی حشرات و آفات در گیاهان نیستند.
- وزن کم
وزن پایینی که لیکاپونها در مقابل خاک دارند توانستهاند بستر مناسبی را برای کشاورزی و کشت گیاه داخل گلدان را فراهم کنند. همین وزن کم باعث میشود که به راحتی گلدان را جا به جا کنید. با خرید خاک لیکاپون میتوانید اجرای راحتتر و طراحی آسانتری داشته باشید.
- جایگزین مناسب خاک
پوکه باغبانی یا لیکا جایگزین مناسبی به جای خاک برای گیاهان است؛ زیرا این محصول میتواند مواد مغذی را به راحتی به گیاه منتقل کند و در نهایت باعث حاصلخیز تر شدن خاک میشود.
روشهای کشت در لیکاپون
برای اینکه بدانید خاک لیکاپون چیست؟ باید اطلاعاتی در مورد نحوه استفاده از پوکه باغبانی داشته باشید. روش های مصرف لیکاپون عبارتند از:
1.روش لیکا در سطح
در این روش از سه سایز لیکا (ریز، متوسط و درشت) میتوانید در بستر خاک استفاده کرده و از کاهش رطوبت گلدان جلوگیری کنید. حتی مزایای همچون زیبایی، دفع حشرات و پیشگیری از روان شدن آب را به همراه دارد.
2.روش لیکاپون در لایه زهکشی
در این روش با توجه به اندازه گلدان و عمق گیاه، ۳ الی ۸ سانتی متر در انتهای گلدان لیکا ریخته و سپس گیاه را روی بستر کشت قرار میدهید. زهکشی مناسب به رشد گیاه کمک میکند.
3.روش لیکاپون در سطح زهکشی
این روش از تلفیق دو روش قبلی با هم به وجود میآید و مزایایی همچون:
- زیبایی سطح گلدان
- زهکشی مناسب
- جلوگیری از جریان آبهای سطحی
- جلوگیری از تبخیر. سطح گیاه
- رفع حشرات موذی
4.روش لیکاپون در بستر کشت
در این روش نحوه استفاده از لیکاپون با توجه به اندازه گلدان و گیاه مورد نظر از سایز مناسب پوکه باغبانی استفاده میشود. بهکارگیری این روش باعث کاهش وزن گلدان، آبیاری کم و جذب رطوبت بیشتر و تهویه مناسب ریشه میشود.
5.روش لیکاپون در سطح زهکشی و ترکیب با بستر
یکی از بهترین روشهای استفاده از لیکا در کشاورزی روش سطح زهکشی و ترکیب با بستر است که تمامی مزایای روشهای بالا را در خود جای میدهد. مزایایی همچون:
- زهکشی مناسب
- زیبایی سطح
- دفع آفات
- کاهش وزن گلدان
- تهویه ریشه
- جذب آب
- جلوگیری از تبخیر و روان شدن آبهای سطحی
6.روش لیکاپون در کشت هیدروپونیک و آکواپونیک
در کشت هیدروپونیک و آکواپونیک کود ارگانیک که حاوی مواد مغذی هستند به صورت محلول به ریشه گیاهان میرسد. در این روش مراحل رشد به خوبی کنترل میشود.
کاربرد لیکاپون
- مصارف گلخانهای (سبک کردن خاک و نفوذ آسانتر آب و هوا به ریشه)
- مصرف لیکا در فضای سبز
- کاربرد لیکا برای پوشاندن خاک یا خاک پوش
- مصرف لیکا برای پشت بام و فضاسازیها
- قلمه زدن در لیکاپون و ریشه زایی
- استفاده در کشت هیدروپونیک و آکواپونیک
انواع لیکا
لیکاها بر اساس نوع محصول و ابعاد دانه در بازار عرضه میشوند:
1. بر اساس نوع لیکا
- پوکه صنعتی لیکا
- ملات لیکا
- لیکاپون
2. بر اساس سایز دانهها
- ریز: 0 الی 4 میلی متر
- متوسط: ۴ الی ۱۰ میلی متر
- درشت: ۰ الی ۲۵ میلی متر
- مخلوط
مشخصات دانه کشاورزی
- کروی بودن شکل دانهها
- زبر بودن سطح دانهها
- دارای خلل و فرج ریز
- قهوهای بودن رنگ سطح دانهها
- سیاه بودن رنگ داخل دانههای لیکا
- سایز دانهها بر اساس اندازه و ابعاد به ریز، متوسط و درشت
کلام پایانی
همانطور که در بالا گفته شد لیکاپون به سبب خلل و فرجی که دارد مقدار زیادی آب را جذب میکند. زمانی که لیکا به خاک کشاورزی اضافه شود مواد معدنی توسط آبیاری از خاک خارج نمیشود. همچنین وزن پایین، تهویه مناسب، دفع حشرات جزو ویژگیها و مزایای خاک لیکا است.
از جمله کاربردهای این محصول میتوان به گلدانهای آپارتمانی، گلخانهها، کشت هیدروپونیک و آکواپونیک اشاره کرد. در این مقاله خاک لیکاپون را از تمامی جهات مورد بررسی قرار دادیم. در صورتی که برای خرید نیاز به راهنمایی بیشتری دارید با مشاوران ما در صالح گل در ارتباط باشید.