بلتانول | سم قارچ‌کش و باکتری‌کش سیستمیک اسپانیایی – مشخصات فنی، کاربردها، دستور مصرف و مقایسه با محصول مشابه

1. مقدمه (Introduction)

بلتانول (Beltanol) یک سم قارچ‌کش و باکتری‌کش سیستمیک بسیار مؤثر است که توسط شرکت پروبلته فیتو (Probelte, اسپانیا) تولید می‌شود. این محصول با نام عمومی هیدروکسی‌‌کینولین (سولفات) با فرمولاسیون SL 37.5% (محلول در آب) شناخته می‌شود.

2. مشخصات فنی (دیتا شیت)

3. موارد مصرف و نحوه کاربرد

الف) در ایران

• برای کنترل بوته‌میری خیار (Phytophthora melonis) ثبت شده است.

• فرمول پیشنهادی: 0.5 لیتر در 1000 لیتر آب (~0.5 ‰) در دو نوبت:

  1. نوبت اول: بلافاصله پس از کاشت.

  2. نوبت دوم: مرحله 2 تا 3 برگی گیاه.

ب) در سطح بین‌المللی (گلخانه یا فضای باز)

• محصولاتی همچون خانواده‌های Solanaceae (گوجه‌فرنگی، فلفل، بادمجان) و Cucurbitaceae (خیار، خربزه، کدو، هندوانه) از جمله موارد عمده مصرف هستند.

• دُز مصرف: حدود 4 لیتر در هکتار با روش آبیاری (fertigation یا آبیاری موضعی).

• دو نوبت کاربرد:

  • اولین نوبت: بین 4 تا 10 روز پس از انتقال نشاء.

  • دومین نوبت: 14 تا 21 روز پس از اولین نوبت.

ج) روش‌های کاربرد

• محلول‌پاشی و آبیاری موضعی (fertigation).

• استفاده از آبیاری همراه با محلول (Fertigation) به جذب سیستمیک بهتر کمک می‌کند.

4. مزایا یا ویژگی‌های برجسته

1. اثر سیستمیک: جذب از طریق ریشه و برگ و انتقال به سایر بافت‌ها. باعث محافظت طولانی‌تر گیاه می‌شود.

2. کانالیت درمانی و پیشگیرانه: هم در پیشگیری از ابتلا مؤثر است و هم در کنترل بیماری پس از ظهور علائم.

3. طیف عملکرد وسیع: علیه قارچ‌های عامل پوسیدگی ریشه/بوته و انواع باکتری‌ها کاربرد دارد.

4. کاهش تعداد دفعات سم‌پاشی: با اثر سیستمیک و طولانی‌مدت، نیاز به تکرار کمتر است.

5. ثبت شده برای کاربرد گلخانه‌ای و فضای باز.

6. نسبتا دوره کارنس صفر در ایران (برای خیار) — به شرط رعایت زمان‌بندی مناسب.

5. اثرات جانبی، هشدارها و نکات ایمنی

• از تماس با پوست، چشم، تنفس بخار/افشانه خودداری شود. خطرناک است.

• برای محیط‌های آبی و آبزیان بسیار سمی است؛ از ورود به آب‌های سطحی و زیرزمینی جدّاً خودداری شود.

• دوره کارنس خیلی کوتاه یا صفر (برای خیار) ولی باید دستورالعمل دقیق رعایت گردد.

• حتماً از وسایل حفاظت فردی (دستکش، ماسک، عینک حفاظتی) استفاده شود.

• پس از مصرف، سموم را طبق مقررات محلی مربوطه دور بیندازید.

6. مقایسه با محصولات مشابه

1. یونیفرم (Uniform) سینجنتا

• یک قارچ‌کش سیستمیک نیز هست، ولی اغلب فقط برای بیماری‌های قارچی (مثل پیتیوم و فایتوفترا) کاربرد دارد.

• دُز مصرف: 1.5 تا 2 لیتر در هکتار — بیشتر از بلتانول.

• مزیت بلتانول: طیف باکتری‌کشی اضافه، دُز کمتر، عملکرد دوگانه قارچ + باکتری.

2. اکسی‌کلرور مس (Oxychloride Copper) بهاور شیمی

• قارچ‌کش و باکتری‌کش غیرسیستمیک با عملکرد تماسی.

• دُز مصرف: 2-3 کیلوگرم در هزار لیتر آب.

• معایب نسبت به بلتانول:

  • اثر تماسی (نه سیستمیک)

  • احتمال شستشو از سطح برگ

  • احتمال ایجاد لکه روی برگ (در دماهای بالا)

• مزایای بلتانول:

  • سیستمیک بودن

  • توانایی کنترل بیماری‌های برجسته‌تر (ریشه‌ای، آوندی)

  • کاهش دفعات کاربرد

3. این‌وُر (Inovor) – BASF

• یک قارچ‌کش سیستمیک مدرن با دُز حدود 0.5 لیتر در هکتار.

• غالباً فقط در مبارزه با قارچ‌ها مؤثر است، نه باکتری‌ها.

• مزیت بلتانول: طیف گسترده‌تر عملکرد + کنترل باکتری‌ها بدون نیاز به افزودن سم دیگر.

7. جمع‌بندی نکته‌های کلیدی برای خریدار

• برای مبارزه با بیماری‌های ریشه‌ای و آوندی در گیاهان خانواده‌های Solanaceae و Cucurbitaceae، بلتانول انتخاب برجسته‌ای است.

• دوز مناسب و کاربرد سیستمیک = صرفه‌جویی در مصرف سم + تاثیر قوی‌تر.

• در ایران برای خیار علیه بوته‌میری ثبت شده و در کشاورزی حرفه‌ای محصول قابل اطمینانیست.

• برای کنترل هم‌زمان قارچ و باکتری در یک محصول، بلتانول نسبت به جایگزین‌های تماسی ارجح است.