مهم ترین خواص گیاه پنیرک

گیاه پنیرک برخلاف گل و گیاه آپارتمانی در مزارع و چمن زارها رشد می‌کند و سرشار از خواص دارویی است که با نام‌های دیگری همچون ختمی مشک بو، گیاه توله، حباجی، ملوخیا، پین دیره و ختمی کوچک شناخته شده است. خواص گیاه پنیرک بسیار زیاد است و اگر به صورت خوراکی مصرف شود، برای درمان برخی بیماری‌های دستگاه تنفس و مشکلات دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این مقاله قصد داریم شما را با خاصیت گیاه پنیرک آشنا کنیم و به توضیح شرایط نگهداری و طبع آن و دیگر موارد مرتبط بپردازیم. اگر به مصرف این گیاه مفید علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا پایان همراه ما باشید.

پنیرک چیست؟

به گیاه علفی و پایا که گل‌های بنفش روشن و رگبرگ‌های تیره دارد، پنیرک (Malva sylvestris) می‌گویند. ارتفاع این گیاه در برچین‌ها، مزارع و چمن‌زارها 60 تا 120 سانتی‌متر است و با توجه به خاصیت نرم کنندگی برگ‌ها و گل‌هایی که دارد، استفاده‌های زیادی از آن می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به ضماد برای التهاب، جای نیش حشرات و رفع کبودی اشاره کرد.

به دلیل اینکه طبع گل پنیرک سرد و تر متمایل به معتدل است، اخلاط خیلی رقیق را معتدل و اخلاط غلیظ را رقیق می‌کند و برای افرادی که بدون دلیل مشخصی احساس سردی می‌کنند، پیشنهاد خوبی می‌باشد.

خواص گیاه پنیرک به اندازه‌ای است که خرید و پرورش آن بسیار به‌صرفه می‌باشد و به عنوان یک خرید گیاه آپارتمانی گلدار گزینه مناسبی بوده و فواید بسیاری دارد؛ به عنوان مثال، دمنوش، روغن و گیاه دارویی از مزیت‌های استفاده از این گیاه مفید می‌باشد.

مهم‌ترین خواص گل پنیرک چیست؟

خواص گل پنیرک و برگ آن بسیار زیاد است به گونه‌ای که برای درمان برخی از بیماری‌ها و تهیه داروهای گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه ما به چند نمونه از خواص گیاه پنیرک اشاره می‌کنیم.

• نرمی و لطافت پوست

یکی از خواص گیاه پنیرک، کمک به نرمی و لطافت پوست است که برای اینکار کافیست از دمنوش آن استفاده نمایید. همچنین از روغن پنیرک در بیشتر لوازم‌های آرایشی و زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. درمان نیش حشرات و خارش پوست و اگزما از دیگر فواید استفاده از این گیاه ارزشمند است؛ بنابراین اگر پوست آسیب دیده، خشک و کدر دارید، می‌توانید از روغن پنیرک و خواص آن بهره‌مند شوید.

از دیگر خواص گیاه پنیرک می‌توان ضد التهاب بودن آن، مقوی رحم، درمان بیخوابی، سردرد، رفع یبوست، درمان سنگ صفرا، درمان تورم دهان و گلو اشاره کرد.

• درمان سنگ کلیه

عرق گیاه پنیرک ادرار آور است و باعث دفع سنگ کلیه و درمان درد مثانه می‌شود. همچنین روغن پنیرک با افزوده شدن با چند داروی گیاهی، درمانی مناسب برای سنگ کلیه خواهد بود که موجب تسکین درد و ناراحتی کلیه می‌شود.

در صورتی که با درد سنگ کلیه مواجه شدید، می‌توانید دمنوش پنیرک با بابونه را استفاده کنید تا سنگ کلیه را خرد و بدون درد از بدن خارج کند.

خواص دارویی پنیرک

پنیرک با توجه به ترکیبات موثری که در ساختار خود دارد خواص دارویی زیادی به خصوص برای گوارش و کلیه دارد. در ادامه خواص گیاه پنیرک که در بالا به آن اشاره کردیم، خواص دارویی آن را شرح می‌دهیم:

• جوشانده این گیاه برای تنبلی معده و روده، عفونت‌های مثانه، اسهال خونی، سرفه‌های شدید، یبوست، زیاد کننده شیر ماردان، ادرار آور کاربرد دارد.
• سردردهای یکطرفه، ورم لوزه‌ها، درد گلو و دل پیچه را رفع می‌کند.
• برای درمان بیماری های کلیه، مثانه، آکنه، زخم، کبودی، سوختگی و ورم پلک چشم موثر است.

اگرچه خواص گیاه پنیرک بسیار زیاد است اما هیچ گزارشی از مضرات پنیرک و عوارض جانبی آن وجود ندارد. تنها چیزی که امکان دارد در مصرف این گیاه با دوز زیاد پیش آید، می‌توان به عنوان ملین استفاده شود و موجب اسهال گردد.

ترکیبات گل پنیرک

با توجه به بررسی پنیرک و خواص گیاه پنیرک، در اینجا به ترکیباتی اشاره می‌کنیم که به گل این گیاه مرتبط می‌شود:

• پلی ساکاریدهای موسیلاژی: این ترکیب که در گل و برگ‌ها ممکن است متفاوت باشد، از واحد ساختاری قندهای گلوکز، رامنوز و گالاکتوز ساخته شده است.
• آنتوسیانین‌ها: آنتوسیانین‌ها در واقع به فلانوئیدهای رنگی محلول در آب هستند که با توجه به ph به رنگ‌های آبی، قرمز، سیاه و بنفش در می‌آیند.
• سایر فلاونوئیدها: این ترکیبات با توجه به اثر ضد التهابی که دارند، برای پیشگیری از اختلالات قلبی، اختلالات شناختی، دیابت، سرطان‌ها و دیگر بیماری موثر هستند.
• اسیدهای چرب: وجود این ترکیبات فواید زیادی را برای بدن فراهم خواهد کرد که از جمله آن می‌توان به حفظ سلامت قلب و پوست اشاره کرد.
• سایر اسیدهای آلی: از جمله این اسیدها می‌توان به اسید سیتریک و اسید اسکوربیک اشاره کرد که خواص مناسبی برای سلامتی انسان دارند. کمک به رشد و نمو، ترمیم بافت، پیشگیری و دفع سنگ کلیه از جمله این موارد است.
• توکوفرول‌ها: به آنتی اکسیدان‌هایی که به صورت محلول در چربی هستند، توکوفرول گفته می‌شود که حاوی ویتامین E هستند.
• کارتنوئیدها: این ترکیبات به صورت رنگدانه‌هایی هستند که با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی که دارند برای مبارزه علیه بیماری‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• اسانس‌های روغنی: اسانس‌های روغنی خواص بیشماری دارند که از 143 ترکیب فرار و سبک گل‌های خشک شده پنیرک به دست آمده است و از خواص این ترکیبات می‌توان به ضد درد، ضد التهاب، ضد میکروبی و ضد استرس اشاره کرد.

شرایط نگهداری از گل پنیرک

گیاه پنیرک با توجه به شرایط خاصی رشد می‌کند که در اینجا به موارد اصلی آن اشاره می‌کنیم:

• خاک: خاک این گیاه باید ضخامت زیادی داشته باشد و با توجه به حساسیت گیاه پنیرک به اکثر علف کش‌ها، باید با گیاهان وجینی کاشت شود.
• نور: نور کامل برای رشد این گیاه لازم است.
• آبیاری: خاکی که زهکشی خوب و غنی از مواد آلی داشته باشد و درعین حال مرطوب باشد برای گیاه پنیرک مناسب است و در هفته به یک تا دو بار آبیاری نیاز دارد.

انواع پنیرک

تاکنون با گیاه پنیرک و خواص گیاه پنیرک آن آشنا شدیم، در اینجا می‌خواهیم به توضیح انواع آن بپردازیم.

• پنیرک کبیر

پنیرک کبیر علفی پایا است که ارتفاع آن به 40 الی 80 سانتی متر می‌رسد. برگ‌های متناوب با دمبرگ بلند و با بریدگی عمیق از ویژگی‌های ظاهری آن است. گل‌های این گیاه درشت و به رنگ قرمز مایل به بنفش است و ریشه آن سفید رنگ به صورت عمودی کمی ضخیم و گوشت‌دار می‌باشد.

از این نوع گیاه در مناطق ایران رویش پیدا می‌کند که از جمله می‌توان به نواحی البرز، اراک، خوی، تربت حیدریه، کرمان، بلوچستان، جنوب شیراز اشاره کرد.

• پنیرک صغیر

پنیرک صغیر با توجه به نوع کبیر از نظر ارتفاع، برگ و گل و در دیگر قسمت‌ها کوچکتر می‌باشد و بلندی آن حدود یک وجب است. از ویژگی‌های ظاهری آن می‌توان به سفید بودن گل برگ‌های گرد آن اشاره کرد که در بعضی مواقع رگه‌های قرمز و شرابی در آن ظاهر می‌شود. در اغلب مناطق ایران این مدل گیاه پنیرک رویش می‌یابد که از جمله می‌توان به دامنه‌های البرز، کرمان، اطراف گیلان، آستارا، تبریز، قوچان وغیره اشاره کرد.

کلام پایانی

گیاه پنیرک اگر شرایط رشد و نمو آن در بیشتر مناطق ایران فراهم شود، می‌توان از خواص گیاه پنیرک به فور استفاده نمود. خواص دارویی این گیاه سبب شده است که از آن به عنوان روغن، دمنوش و مصارف آرایشی و زیبایی استفاده کرد. تنها این نکته را در نظر داشته باشید که زیاد از این گیاه استفاده نکنید، چراکه مصرف بیش از حد این گیاه می‌تواند باعث اسهال شود.