برخی مواقع درون گلدان کرمهایی را مشاهده میکنیم و یا با فضولات آنها که حالت نقطه مانند دارند و از سوراخهای زهکشی انتهای گلدان بیرون ریخته شده، مواجه میشویم. بسیاری از افراد برای از بین بردن کرم گلدان اقدام به تعویض خاک گلدان میکنند که میتواند سبب وارد شدن شوک شدیدی به گیاه و تاثیر مخرب بر آن شود.
این کرمها معمولا از طریق خاکی که برای گلدان تهیه میکنید وارد آن میشوند و احتمالا به قدری ریز بودهاند که نتوانید آنها را تشخیص دهید. با توجه به اینکه وجود کرمها در گلدان میتواند از بین رفتن گیاه را در پی داشته باشد باید به دنبال راههای از بین بردن کرم خاکی در گلدان باشید. در ادامه با ما همراه باشید تا از این روشها بهرهمند شوید.
راهکارهای از بین بردن کرم گلدان به روش خانگی
کرمهای گلدانی که با نام انشیتراید نیز شناخته میشوند، به طور معمول در خاکهای سالم و غنی شده با نیتروژن رشد میکنند. غذای کرمهای گلدان را آنزیمها و باکتریهایی تشکیل میدهند که از برگها و زبالههای گیاهی به دست میآیند. از این رو به دلیل کمبود منابع غذایی این موجودات به ریشههای گیاه حمله کرده و از آنها تغذیه میکنند که به گیاه آسیب میرساند.
البته باید توجه داشته باشید که برخی گیاهان از جانب کرمهای گلدانی صدمه نمیبینند؛ زیرا شرایط زندگی و ادامه دادن به حیات در خاک این گیاهان برای کرمها غیرممکن است. به عنوان مثال گیاهانی همچون خرزهره که سمی هستند و گیاهان دیگری که به خاک سنگین نیاز دارند اجازه نمیدهند کرمها درون گلدانهایشان رشد و زندگی کنند.
روشهای مختلفی برای از بین بردن کرم گلدان وجود دارد که از جمله آنها میتوان به روشهای خانگی و سم قارچ کش اشاره کرد. در ادامه این روشها را بیشتر مورد بررسی قرار میدهیم.
1. غرقاب کردن گلدان
سادهترین راهی که میتوان کرمهای گلدان را نابود کرد، غرق کردن آنها در آب است. برای این کار ظرف بزرگی را پر از آب کرده و گلدان را در حالتی که سطح آن پایینتر از سطح آب قرار داشته باشد به مدت نیم ساعت داخل آب قرار دهید. از آنجا که در این حالت اکسیژن کافی به کرمهای خاک نمیرسد، همگی از بین خواهند رفت و یا به سطح آب هجوم میآورند که میتوان آنها را مهار نمود.
2. استفاده از سیر و پیاز
از آنجا که حشرات و کرمها از بوی تند سیر و پیاز بیزارند، این روش نیز میتواند به عنوان یکی از روشهای خانگی کم هزینه و موثر برای از بین بردن کرم در خاک گلدان به شمار رود. برای این کار میتوان سیر و پیاز را قطعه قطعه کرده و درون خاک قرار داد و یا از مخلوط عصاره آنها با آب برای آبیاری استفاده کرد.
3. استفاده از محلول شوینده و آب
استفاده از شویندهها نسبت به سموم شیمیایی روش بهتری میباشد که به روش تهیه سم خانگی نیز معروف است. برای تهیه این سم میتوانید مقدار کمی از مایع دستشویی، مایع ظرفشویی یا پودر رختشویی را در آب حل کرده و به آبیاری گلدان با این محلول بپردازید. این کار سبب میشود تا کرم ریز سفید در خاک گلدان از بین رفته یا از آن بیرون بیایند.
نکات مهمی که در استفاده از این روش وجود دارد، در ابتدا عدم استفاده از شویندههای قوی و همینطور توجه به میزان غلظت محلول است که باید به گونهای باشد تا به گیاه آسیب وارد نکند.
4. استفاده از محلول فلفل
یکی دیگر از روش های از بین بردن کرم خاکی گلدان، استفاده از مخلوط انواع فلفل تند با آب است که به مزاج حشرات و کرمها سازگار نیست. به کار بردن این محلول به صورت دورهای میتواند خاک را به محیط غیرقابل تحملی برای آنها تبدیل نماید.
5. عصاره توتون یا ادویههای مختلف
توتون و تمام مواد گیاهی و ادویههایی همچون دارچین که دارای بوی تندی هستند میتوانند کرمها و حشرات دیگر را از خاک بیرون کشیده و حتی از بین ببرند.
6. استفاده از سم
درست است که استفاده از سم راحتترین روش برای از بین بردن کرم گلدان محسوب میشود، اما سبب از بین رفتن باکتریهای مفید خاک نیز میگردد. از این رو استفاده از این روش توصیه نمیشود؛ با این حال اگر مجبور به این کار شدید میتوانید یک از سمهای دیازینون، سوین، سایپرمترین یا مالاتیون را به اندازه یک قاشق در 1.5 لیتر آب حل کرده و آن را 3 دوره در یک هفته به خاک اسپری کنید.
7. تعویض خاک گلدان
جهت از بین بردن کرم گلدان تنها در صورتی که تکثیر کرمها به اندازهای باشد که به هیچ عنوان نتوان جلوی آن را گرفت، چارهای ندارید که خاک گلدان را تعویض کنید. در این روش برای اینکه دوباره درگیر این معضل نشوید، حتما راههای پیشگیری را که در ادامه بررسی میکنیم مطالعه کرده و پس از خرید خاک انجام دهید.
در هنگام تعویض خاک گلدان مراقب باشید تا به ریشههای گیاه آسیب وارد نشود و حتما این کار را در فصل بهار انجام دهید تا گیاهتان از بین نرود.
وجود کرم در گلدان مفید است یا مضر؟
کرمهای مختلفی از جمله کرم خاکی برای بهبود خاک تاثیر بسیار مثبتی دارند و در اکسیژن رسانی به خاک باغچه عملکرد موثری خواهند داشت. با این حال وجود آنها در گلدان امری کاملا متفاوت است و از آنجا که در محیط کوچک گلدان میزان برگ پوسیده و پسماند و غذای کمی برایشان وجود دارد، به تغذیه از ریشههای گیاه روی میآورند. از این رو میتوانند سبب آسیب رساندن به گیاه شوند.
از سوی دیگر فضولات کرمها که مانند گل چسبنده است، در صورت زیاد شدن به مرور زمان میتواند به چسبنده شدن خاک و در نهایت خشک شدن ریشههای گیاه منتهی شود. بر همین اساس توصیه میشود در صورت مشاهده انواع کرم گلدان حتما برای از بین بردن کرم گلدان اقدام کنید.
پیشگیری از ورود کرم به گلدان
اگر از ورود کرم به گلدان جلوگیری کنید، دیگر نیاز نخواهد بود نگران وجود کرمها و آفتهای دیگر باشید. اصلیترین روش برای این کار نیز گرما دادن به خاک گلدان پیش از کاشت است که میتواند بهراحتی تمامی کرمها، حشرات و دیگر آفتهای موجود را از بین ببرد. میزان گرمایی که برای این کار نیاز است عبارت است از:
- اگر خاک را به مدت 30 دقیقه حرارت داده و در دمای 48 درجه سانتیگراد نگه دارید، قارچهای آبکی یا اوماسیتهای موجود در آن به طور کامل از بین خواهند رفت.
- اگر در 30 دقیقه دمایی معادل 60 درجه سانتیگراد به آن بدهید، بیشتر قارچها، باکتریها، ویروسها، کرمها و حلزونهای بدون صدف موجود در خاک را نابود خواهید کرد.
- در دمای 71 درجه سانتیگراد در همان مدت 30 دقیقه تمامی باکتریهای بیماریزا گیاهی و حشرات خاک غزل خداحافظی را خواهند خواند.
- اگر به این میزان راضی نبودید باید بدانید که دمای 80 و 100 درجه نیز تمامی بذرهای مربوط به علفهای هرز را ریشه کن میکند.
به طور کلی بهتر است خاک گیاهان آپارتمانی را از فروشگاههای معتبر تهیه کرده و پس از تهیه با حرارت دادن آن را ضدعفونی کنید که گیاهتان دچار مشکل نشود. علاوه بر این برخی از پرورش دهندگان گیاهان بر این باورند که بافت خاک گلدان در صورت داشتن سنگ ریزه امکان تکثیر و زندگی کرم را از میان میبرد. به ویژه اگر سنگ ریزهها نوک تیز و ریز باشند محیط را برای پوست ظریف کرمها ناامن میکند.
کلام آخر
کرمهای خاکی موجوداتی هستند که وجودشان در خاک باغچه و فضای باز برای اکسیژنرسانی به ریشه گیاه بسیار ارزشمند است. با این حال زندگی کردن در فضای بستهای همچون گلدان آنها را به خطراتی جدی برای سلامت گیاه تبدیل کرده و در صورت عدم کنترل، سبب مرگ گیاه میشوند.
بر همین اساس حتما باید نحوه از بین بردن کرم گلدان را بدانید و با روشهای سادهای که گفته شد گیاهتان را از نابودی نجات دهید. از میان روشهای ذکر شده برای از بین بردن کرم گلدان روشهای غرقاب کردن، حرارت دادن خاک، تعویض خاک و استفاده از سم کارایی بهتری دارند. البته در استفاده از سم باید بسیار محتاط عمل کنید تا سلامت خود و گیاهتان را به خطر نیندازید.